Onberispelijk drinkwater

We investeren en innoveren om technieken voor waterwinning, zuivering en levering te verbeteren. Zo houden we onze infrastructuur robuust en zorgen we ervoor dat de kwaliteit van drinkwater hoog blijft, ook bij nieuwe uitdagingen. We maken drinkwater met een zo laag mogelijke CO₂-uitstoot en volledig circulair waar dat kan. In zekere en onzekere tijden is het belangrijk dat drinkwater betaalbaar blijft. Zonder een betrouwbare drinkwatervoorziening is geen goede volksgezondheid, voedselzekerheid, veiligheid, bedrijvigheid en welvaart mogelijk.

Schone en voldoende bronnen

Voor het leveren van drinkwater zijn we afhankelijk van de kwaliteit en beschikbaarheid van onze bronnen. Het meeste drinkwater van Oasen is afkomstig van rivier de Lek. Drinkwaterbronnen staan steeds meer onder druk door vervuiling van de rivieren. Daarnaast is door een stijgende watervraag in de toekomst meer drinkwater nodig. De huidige vraag naar drinkwater kunnen we goed aan. Maar zonder directe maatregelen komen na 2030 de grenzen van onze capaciteit in zicht. Om deze reden zoeken we naar uitbreiding van winningen.

We constateren verder dat de kwaliteit van bronnen in bepaalde regio’s achteruitgaat. Dit komt onder andere door klimaatverandering, industriële lozingen en medicijnresten. We blijven inzetten op zo’n schoon mogelijke bron. Wat er niet in komt, hoeven we ook niet te zuiveren.

Actieprogramma beschikbaarheid drinkwaterbronnen

Om te zorgen voor voldoende drinkwaterbronnen in 2030 en later, heeft Oasen samen met de provincies Zuid-Holland en Utrecht het Regionaal Actieplan Beschikbaarheid Drinkwaterbronnen opgesteld. In dit actieplan zijn afspraken gemaakt om gezamenlijk een tekort aan drinkwater te voorkomen. In de provincie Utrecht werken we aan de uitbreiding van de bestaande winning in Vianen. In Zuid-Holland zoeken we naar een nieuwe locatie in de Alblasserwaard en/of Krimpenerwaard.

Om de productiecapaciteit uit te breiden met een nieuwe winning, doorlopen drinkwaterbedrijven lange en grondige procedures. Een traject kan meer dan 15 jaar duren, van planstudie, testen, het verkrijgen van een vergunning, de grondverwerving, aanbesteding en bouw. Oasen en de provincies zijn het erover eens dat gezien de noodzaak, er een versnelling nodig is. Om dit voor elkaar te krijgen spraken de partijen onder meer af de vergunningsprocedures te verduidelijken en te stroomlijnen.

Daarnaast wordt er gewerkt aan een afwegingskader bij tegenstrijdige belangen. De keuze voor een nieuwe winning, die uiteindelijk ligt bij de provincie, vraagt om een afweging tussen de drinkwatervoorziening met een groot maatschappelijk belang en andere legitieme belangen in de omgeving. De regionale actieplannen zijn onderdeel van het landelijke Actieprogramma beschikbaarheid drinkwaterbronnen 2023-2030.

Ontwikkelingen Alblasserwaard/Krimpenerwaard

Sinds 2021 verkennen we in de Alblasserwaard en Krimpenerwaard verschillende locaties voor een nieuw wingebied. Voor de periode na 2030 hebben we jaarlijks 8 miljoen m³ extra productiecapaciteit nodig. Een onderdeel van dit traject is het opstellen van een milieueffectrapportage, waarin de effecten van een winning op de omgeving worden onderzocht. In een tussentijdse evaluatie hebben we geconstateerd dat verdiepend onderzoek nodig is, onder andere voor het vernieuwde peilbesluit en de effecten op de waterkering.

Daarnaast is besloten enkele wijzigingen door te voeren in de locaties voor het onderzoek. Twee van de oorspronkelijk zeven locaties zijn komen te vervallen. Daarbij wordt er een extra locatie meegenomen in het onderzoek. Op deze locatie delen we de benodigde capaciteit feitelijk over twee gebieden, één in de Alblasserwaard en één in de Krimpenerwaard. De rapportage zal naar verwachting na de zomer van 2025 gereed zijn. Daaruit zal in afstemming met belanghebbenden een voorkeurslocatie bepaald worden die vervolgens verder onderzocht wordt.

Start renovatie winveld Rodenhuis

Langs de provincialeweg N210 in Bergambacht ligt een van de winvelden van Oasen. Dit winveld zorgt voor het oevergrondwater waarvan op zuiveringsstation Rodenhuis drinkwater gemaakt wordt. Om de toekomstige leveringszekerheid te waarborgen, richten we het winveld opnieuw in.

Het winveld in Bergambacht is de bron voor het drinkwater voor de regio Gouda. Met winputten pompen we oevergrondwater op vanuit rivier de Lek. Vijftien winputten zijn verouderd en aan vervanging toe. In augustus zijn de voorbereidende werkzaamheden hiervoor van start gegaan. De nieuwe winputten gaan we 75 meter noordelijker aanleggen. Begin 2025 starten we met de aanleg.

Monitoring waterkwaliteit

Dankzij onze uitgebreide monitoring, houden we een goed beeld van de waterkwaliteit. We controleren de waterkwaliteit van bron tot aan de kraan. In 2024 voerden we in totaal 97.673 analyses uit. Bijvoorbeeld om de waterkwaliteit te meten na werkzaamheden, veranderingen in de zuivering of om opkomende stoffen in beeld te hebben. Drinkwaterbedrijven monitoren dagelijks de waterkwaliteit volgens een wettelijk meetprogramma, vastgesteld in de Drinkwaterregeling. Afgelopen jaar waren dit er 53.380. De overige 44.293 analyses voerde Oasen uit in het kader van de eigen bedrijfsvoering.

Bij meer dan 99,9% van metingen voldoet het drinkwater aan de gestelde normen. We constateerden acht overschrijdingen in het afgelopen jaar. In deze gevallen nemen we altijd passende maatregelen zoals het geven van een (preventief) kookadvies of het schoonspoelen van de leiding.

De jaarlijkse meetprogramma’s worden steeds meer ‘risicogestuurd’, mede ingegeven door nieuwe EU-regelgeving. Drinkwaterbedrijven monitoren bekende risico’s goed en doen aanvullend onderzoek naar verbeteringen in meetmethoden. In sectorverband doen we onderzoek naar nieuwe meettechnieken.

Bescherming tegen PFAS en andere ongewenste stoffen

Sinds PFAS aangetroffen is bij drinkwaterbronnen, pleiten we voor het terugdringen van de lozing ervan. Al zien we het liefst een totaalverbod. Deze stoffen horen niet in het milieu thuis en maken het nodig zuiveringen te intensiveren. Zolang PFAS aanwezig is, blijft Oasen deze stoffen maximaal uit het drinkwater verwijderen. De uiteindelijke oplossing ligt in strengere regelgeving. Daarom verwelkomen we het nieuws uit 2024 dat de Rijksoverheid voortaan alle PFAS-stoffen op de lijst van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) plaatst. Voor ZZS is verplicht om emissies naar water en lucht te minimaliseren. Het bevoegd gezag heeft hiermee extra wettelijke handvatten om strenge eisen te stellen aan lozingen.

Oasen heeft, samen met Evides, in 2023 beroepschriften ingediend tegen revisievergunningen van (onder meer) het bedrijf Chemours. Om lozingen van stoffen van deze chemische bedrijven te beperken en strakkere monitoring en controlemechanismen in de vergunningen op te nemen. De zitting gaat plaatsvinden in het voorjaar van 2025.

Niet alleen lozingen in Nederland hebben effect op de drinkwaterbronnen van Oasen. Als aftakking van de Rijn, is de Lek ook sterk afhankelijk van de toevoer uit andere Europese landen, met name Duitsland. Het is voor ons onacceptabel dat de lozing van grote hoeveelheden PFAS in het Rijnstroomgebied door kan gaan. Met andere drinkwaterbedrijven is Oasen actief in grensoverschrijdende en Europese lobby op dit vlak.