Hoe Oasen en de provincie Zuid-Holland samenwerken aan de drinkwateropgave

Oasen is geworteld in het Groene Hart. De Provincie Zuid-Holland is een belangrijke partner voor Oasen om de drinkwatervoorziening robuust en toekomstbestendig te houden. Arne Weverling, gedeputeerde van Zuid-Holland, over de cruciale drinkwateropgave die de provincie aangaat en waarom dit maatschappelijke vraagstuk vraagt om een gedeelde verantwoordelijkheid en een toekomstbestendig beleid voor iedereen.

Als het gaat over drinkwater in Nederland, wat komt er dan bij u op?

In Nederland hebben we één van de beste drinkwatervoorzieningen in de wereld. Daar mogen we trots op zijn. Mensen hebben vertrouwen in de drinkwatersector die ooit is ontstaan vanuit volksgezondheid en nog altijd dit primaire belang dient. Tegelijkertijd moeten we ons in blijven zetten om onze drinkwatervoorziening op niveau te houden. Het is belangrijk dat de drinkwaterbedrijven gezond en veilig drinkwater kunnen blijven leveren en dit vertrouwen in de drinkwatersector te koesteren. Hier draag ik als gedeputeerde graag mijn steentje aan bij.

Sinds de zomer van 2024 bent u gedeputeerde. Wat is uw indruk van de drinkwateropgave, en waar ziet u overeenkomsten met die van de provincie?

De drinkwateropgave ís de provinciale opgave. Dit wil ik graag benoemd hebben. Er zit geen verschil tussen ‘de drinkwateropgave’ en de opgave van de provincie. Dit is één en dezelfde. Het is wel een gezamenlijke opgave, wat zoveel betekent dat elke betrokkene een andere rol heeft te vervullen. Drinkwaterbedrijven en de provincie hebben dus ieder hun eigen rol, binnen dezelfde opgave.

Wat betreft de drinkwateropgave geldt natuurlijk dat de provincie Zuid-Holland een dichtbevolkte provincie is, waar ook de komende jaren bevolking- en economische groei plaatsvindt. We hebben daarbij ook te maken met zaken als klimaatverandering. Allemaal ontwikkelingen die de druk op de Zuid-Hollandse drinkwatervoorziening vergroten. Het is daarom belangrijk om in te zetten op uitbreiding van vergunningen en de ontwikkeling van nieuwe drinkwaterbronnen. Dit gebeurt al bij Oasen en Dunea. Tegelijkertijd is de noodzaak om water te besparen groot. De capaciteit om meer water te winnen, is niet oneindig. Dit vraagt om nauwe samenwerking met onze waterpartners zoals drinkwaterbedrijven, waterschappen en het Rijk.

Hoe geeft u als gedeputeerde vorm aan uw verantwoordelijkheid voor de drinkwatervoorziening?

Vanuit mijn rol als gedeputeerde lever ik een bijdrage door op een goede manier samen te werken met de watepartners en het belang van drinkwater te behartigen. Ik zet daarbij graag een stap vooruit en breng partijen samen om tot oplossingen te komen. En waar nodig gooi ik een steen in de vijver om zaken in beweging te krijgen. Als het gaat om de drinkwateropgave, hebben we het over een opgave van groot maatschappelijk belang. We moeten allemaal onze verantwoordelijkheid nemen om de drinkwatervoorziening nu en in de toekomst op orde te hebben.

Als provincie spelen we hierin een belangrijke rol. Bijvoorbeeld als het gaat om het beschermen van onze drinkwaterbronnen, maar ook als het gaat om het faciliteren van voldoende en schoon drinkwater voor nu en in de toekomst. Hiervoor hebben we in 2021 vier gebieden voor Aanvullende Strategische Voorraden (ASV’s) aangewezen, bestemd voor de toekomstige drinkwatervoorziening. Oasen ontwikkelt in één van deze gebieden een nieuwe oevergrondwaterwinning.

Waarom is het Regionaal Actieprogramma Drinkwaterbronnen volgens u van belang? 

We hebben met elkaar een belangrijke opgave. De drinkwaterbeschikbaarheid richting 2030 knelt, juist ook in Zuid-Holland. Een gezamenlijk plan geeft richting en biedt houvast voor goede samenwerking. We hebben als Rijk, provincies en drinkwaterbedrijven allemaal een stukje van de puzzel in handen om de drinkwatervoorziening richting 2030 veilig te stellen.

Hoe zorgen we met alle betrokken stakeholders ervoor dat de plannen uit het actieprogramma ook daadwerkelijk gerealiseerd worden?

Samenwerking is niet alleen het uitgangspunt, maar ook de sleutel tot succes. Dus: pijn verdelen, samen naar de eindstreep en met elkaar zorgen voor een zorgvuldig proces.

Oasen is momenteel op zoek naar een nieuwe waterwinning in Zuid-Holland. Hoe kijkt u aan tegen deze opgave en de samenwerking met Oasen?

De vraag naar drinkwater neemt toe en daarom is het noodzakelijk nieuwe drinkwaterbronnen te ontwikkelen, zoals de nieuwe oevergrondwaterwinning van Oasen. De provincie Zuid-Holland heeft in 2021 in het voorzieningsgebied van Oasen drie ASV-gebieden aangewezen. Op die manier is richting gegeven aan waar gezocht kan worden naar een nieuwe bron. Op dit moment werken we nauw samen met Oasen en de andere gebiedspartijen om een zorgvuldig mer-proces te doorlopen. De samenwerking met Oasen daarin ervaar ik als goed en prettig.  

Welke stappen neemt de provincie om de kwaliteit van de bestaande drinkwaterbronnen te beschermen?

De provincie speelt een belangrijke rol in het beschermen van de drinkwaterwinningen in Zuid-Holland. Voor elke winning zijn gebiedsdossiers opgesteld waarin de winning wordt omgeschreven en de risico’s worden benoemd. In het uitvoeringsprogramma gebiedsdossiers worden maatregelen benoemd die ervoor moeten zorgen dat de drinkwaterbronnen ook richting de toekomst goed zijn beschermd. Daarnaast werken we als provincie Zuid-Holland in bredere zin aan het verbeteren van de kwaliteit van ons water. Dit onder andere ook in het licht van het behalen van de doelen voor de Kaderrichtlijn Water.

Zijn er in de toekomst fundamentele veranderingen nodig in het (drink)watersysteem in Zuid-Holland?

Naast grondwaterbronnen voor drinkwater is het goed om ook alternatieve drinkwaterbronnen (zoals oppervlaktewater, brakwater en mogelijk afvalwater) in ogenschouw te nemen. Eén van de maatregelen benoemd in het ‘actieplan beschikbaarheid drinkwaterbronnen 2030’ gaat over het maken van een drinkwatervisie voor de toekomst.

In 2025 start de provincie samen met waterpartners met het opstellen van een Zuid-Hollandse drinkwatervisie voor 2050. De uitkomst van deze beleidsverkenning kan zijn dat er fundamentele veranderingen nodig zijn, maar daar kan ik nu nog niet op vooruitlopen. Wel kijk ik uit naar het proces rondom de beleidsverkenning naar een Drinkwatervisie 2050. De opgave is zeer actueel en de bereidheid om hier samen mee aan de slag te gaan is hoog. Ik zie wederom uit naar een goede en prettige samenwerking met Oasen hierop.